Z odkryciem owoców kawowca i sposobu palenia ziaren związanych jest wiele legend. Jedna z nich głosi, że to pasterz z Etiopii o imieniu Kaldi, odkrył je podczas obserwacji swoich zwierząt. Zauważył on, że kozy, które zjadały owoc z rosnących nieopodal drzewek, posiadały więcej energii od innych zwierząt w stadzie. Zaistniałe zjawisko wywołało w nim ciekawość tak wielką, że sam postanowił nazrywać trochę owoców i spróbować ich smaku. Okazały się one jednak gorzkie i niezdatne do spożycia. Pasterz wyrzucił je więc do ogniska bez cienia żalu. Nie minęło dużo czasu, gdy palone ziarna, zaczęły wydawać nieznaną dotąd, przyjemną woń. Kaldi zachęcony aromatem, skosztował ich ponownie po ostygnięciu. Po zjedzeniu ich odczuł przypływ niezwykłego pobudzenia i chęci do działania.
Początkowo owoce kawowca spożywane były na surowo, a dopiero od XIII wieku przyjął się zwyczaj ich palenia i spożywania w formie naparu. Kultura picia kawy sięga XV wieku i jednego z arabskich portów, będącego wówczas dużym miejscem handlu ziarnami charakterystycznej rośliny, nazywanej przez miejscowych „kohwet”. To właśnie wtedy została ona przywieziona po raz pierwszy ze swojego miejsca pochodzenia - Etiopii. Mieszkańcy Arabii rozsmakowali się w wytwarzanym z jej ziaren, pobudzającym naparze, a wraz z ich kontynentalną ekspansją tradycja parzenia kawy została spopularyzowana na całym Bliskim Wschodzie. Jednakże wokół cudownego napoju gromadziło się również wiele kontrowersji.
Do Europy kawa zawitała dopiero w XVII wieku, gdzie z początku do nabycia była jedynie w największych miastach portowych. Sprzedawcami zazwyczaj byli Turcy i Arabowie, przez co nabywanie ziaren kawy wiązało się z licznymi kontrowersjami na tle religijnym. Kawa została okrzyknięta naparem nieczystym i dotkniętym ręką szatana. Do rozpowszechnienia się handlu ziarnami kawowca przyczyniła się w dużej mierze Kampania Wschodnioindyjska, założona przez angielską królową Elżbietę I. Natomiast w XIX wieku kawa stała się już jednym z najbardziej dochodowych towarów handlowych. Od 1850 roku jej największym producentem na skalę światową jest Brazylia.
W Polsce po raz pierwszy kawa pojawiła się w XVII wieku, gdzie została przywieziona przez Turków. Jej smak wielokrotnie był w tym okresie kwestionowany. Została uznana za gorzką i niesmaczną, a popularność zyskała dopiero na przełomie XVII i XVIII wieku. Ponadto zaczęła wtedy funkcjonować jako napój elitarny, niedostępny dla mas, stanowiący symbol bogactwa i dobrego smaku. Kawa w Polsce z początku pita była na wzór wschodni, bez żadnych dodatków. Szybko jednak zaczęto poszukiwać nowych smaków i aromatów, dodając m.in. mleko, cukier, słodką śmietanę, sól, a w późniejszym okresie również czekoladę. Charakterystycznego mocnego smaku i kremowej konsystencji kawie pitej w Polsce, nadawała wiejska, tłusta śmietanka. Ten sposób podawania kawy, zyskał uznanie obcokrajowców przyjeżdżających do naszego kraju ze wszystkich stron świata. Współcześnie kawa funkcjonuje jako jeden z najbardziej lukratywnych towarów na świecie, a jej smak ciągle jest udoskonalany. Postępowa nie takie doprowadza do uzyskiwania coraz to nowych jej odmian o zupełnie nowych walorach aromatycznych.