Ekspresy kolbowe

Cena to następny atut mocno skłaniający wielu amatorów kofeiny w stronę ekspresów kolbowych. Za dobrej jakości model zapłacimy zdecydowanie mniej niż w przypadku ekspresów automatycznych - niekiedy uznawanych przez największych miłośników kawy za pozbawione duszy i spłycające wieloletnią tradycję parzenia.

Jak zbudowany jest ekspres kolbowy? Zaczniemy od tego, że wszystko odbywa się tu ręcznie. Oczywiście w związku z tym, przygotowanie idealnego napoju zajmie nam trochę czasu. Ta pozorna wada szybko zmienia się jednak w zaletę, pozwalając nam eksperymentować z grubością ziaren i temperaturą.

W środku każdego ekspresu kolbowego znajduje się pompa, jednostka zaparzająca i co najmniej jeden bojler. Konstrukcja dobrych modeli pozwala uzyskać ciśnienie ekstrakcji na poziomie 9-17 bar, niezbędnym do przygotowania prawidłowego espresso. Zadaniem bojlera jest zaś gromadzenie wody i utrzymanie odpowiedniej temperatury zazwyczaj mieszczącej się w zakresie 88-92^oC.

Z boku ekspresu kolbowego znajdziemy zaś streamer, czyli dyszę do ręcznego spieniania mleka. Dzięki niej otrzymujemy możliwość przygotowania wszystkich klasycznych napojów, puszczając wodze fantazji i eksperymentując w poszukiwaniu idealnych proporcji kawy i mlecznej pianki.

Dobre parametry ekspresu to podstawa i drugi obok umiejętności aspekt, wpływający na nasze zadowolenie z każdej filiżanki. Na samym starcie powinniśmy skreślić wszelkie "marketowe" modele od nieznanych producentów, najczęściej niedoświadczonych w kwestii prawidłowej budowy ekspresów kolbowych.

• Pojemność bojlera - zasada jest prosta. Im więcej litrów wody jest w stanie zmieścić nasz ekspres, tym większa wydajność i utrzymanie odpowiedniej temperatury. Nie wspominając o wygodzie, gdy w naszym biurze lub domu przygotowujemy kawę dla wielu osób.
• Ciśnienie pompy - jak wspomnieliśmy, do stworzenia aromatycznego espresso niezbędne będzie przepuszczenie przez ziarna wody o ciśnieniu przynajmniej 9 bar - i to ta wartość powinna stanowić dolną granicę, oferowaną przez ekspres. Wśród rozwiązań dostępnych na rynku wyróżniamy pompy rotacyjne i ciśnieniowe. Pierwszy typ jest droższy, jednak odwdzięczy się nam cichszą i zdecydowanie bardziej wydajną pracą.
• Regulacja temperatury - coraz popularniejsze rozwiązanie w przypadku ekspresów kolbowych stanowią regulatory temperatury wody PID, dostępne zazwyczaj w najlepszych modelach. Alternatywę dla nich będą stanowić termostaty. Musimy się jednak przy nich liczyć z mniejszą dokładnością niż w droższych odpowiednikach.
• Dysza do spieniania mleka - jej kształt, moc i ilość pary będą decydować o szybkości i konsystencji spienianego mleka. Odpowiednia wydajność tego elementu to niezwykle ważny aspekt, zwłaszcza gdy kupujemy nasz ekspres z myślą o stosowaniu go w branży gastronomicznej.
• Jakość wykonania - Zastosowane materiały determinują nie tylko design, ale i jakość napoju oraz wydajność. Warto zwrócić uwagę na tworzywo, z którego wykonany jest bojler i jednostka zaparzająca Dokonując wyboru powinniśmy kierować się tylko w stronę modeli, posiadających elementy mosiężne i stalowe, konsekwentnie unikając plastiku.

Tłumaczymy od samych podstaw. Jak już zdążyliśmy wspomnieć - korzystanie z pełni dobrodziejstw ekspresu kolbowego będzie wymagało od nas nabycia wprawy, zdobywanej wraz z każdą kolejną filiżanką.

W pierwszym kroku należy porządnie rozgrzać nasz ekspres, najlepiej włączając go na pół godziny przed parzeniem kawy. O tym, że urządzenie jest gotowe do pracy, zostajemy zazwyczaj poinformowani przez kontrolkę, znajdującą się na panelu w przedniej części urządzenia. Kolejnym krokiem powinno być przepłukanie ekspresu z resztek kawy. W tym celu wystarczy, że przed umieszczeniem kolby włączymy na chwilę przepływ wody, który przeczyści jednostkę zaparzającą.

Dobrym zwyczajem, praktykowanym przez profesjonalnych baristów, jest wcześniejsze ogrzanie filiżanek poprzez przelanie do nich gorącej wody. Niektóre ekspresy wyposażone są we wbudowaną funkcję ich automatycznego podgrzewania za pomocą jednego naciśnięcia przycisku. Zrobione? Zaczynamy!

Mielimy ziarna. Ekspresy kolbowe nie posiadają wbudowanych młynków - koniecznym będzie więc zaopatrzenie się w taki (najlepiej żarnowy). Dla uzyskania najlepszych walorów smakowych ziarna powinny być drobno zmielone. Czy gotowa kawa ze sklepu sobie poradzi? To zależy. W wielu przypadkach wielkość ziaren może okazać się zbyt duża. Pamiętajmy też, że zmielenie kawy na chwilę przed ekstrakcją pozwala wydobyć głębię jej aromatu.

Zmielone ziarna wsypujemy do sitka i ubijamy tamperem. Gotową kolbę umieszczamy w grupie zaparzającej, by następnie uruchomić przepływ wody i obserwować, jak z wylewek do naszej filiżanki przelewany jest napój. Na jego powierzchni zacznie tworzyć się bardzo gęsta crema o gładkiej powierzchni. Cały proces ekstrakcji powinien trwać około 25-30 sekund. Po wszystkim kończymy parzenie - i gotowe!

A co, jeśli ekstrakcja przebiega w szybszym niż wspomnianym czasie? Oznacza to, że prawdopodobnie ziarna zostały zmielone zbyt grubo, co przełoży się na bardziej kwaśny smak napoju. Nie warto się jednak zrażać. W końcu ciągłe próby i eksperymentowanie to w przypadku ekspresów kolbowych jedyny klucz do perfekcji!